GRUPI I KENGEVE

Grupi i Kengeve
( BALIL GJINI)

P O E Z I
Ne mesnate
kur zbres
shkalleve
te brendshme

te vetvetes
per te mberritur ne bimcat e mellagta te endrave
tek nje gjesend i vjeter pengohem e bie .

(nje thhes i mbushur plot me rrangulla fjalesh qe
cafullojne ,
mjaullijne,gerthasin,ciatin,shtyhen,peshtyhen,djersijne:
gadra-budra,gadra-badra,zokopurat zaberhanisnin me
zor-
zoper,yrrja –byrrja,ququke,hallemadhe e
halemadhe,etj.)

Nje gjarper me rruaza arixhofkash
Reshqet shkalleve
Dhe me bririn e fildishte dicka zhgaravit.

Ding-dang-ding
sahatet e vetvetes
varur ne mure
tingellojne te shkurdisur
ne mesnate


14-shkurt 2003 Gezim Basha
Mjaft

Qëndro larg nga Fatos Nano Rri larg nga kurvat
moldave
Larg mahive folklorike ku s'frymojnë Mujo
dhe Oret
Larg nga Naçi-Meta-Baçi larg nga grevat e urisë
Rri larg nga Republikanët larg dhe nga
Reformatorët

Larg nga brisqet e përdorur larg nga mbreti që
s'di shqip
Larg ngashnjimit të drogohesh fare pak dhe veç
njëherë
Larg likarnave të bërë fshehtas nga
firmat private
Qëndro larg nga 2K Group dhe nga gjithë Koçot e
tjerë

Rri larg,rri larg,mërgohu,rri larg
Kredhu thellëe në vete më dhimbesh rri
larg!

Larg poetëve shterur famë, Larg nga peshkopët e
huaj
Larg imameve që janë velur Me tre hurma Arabie
Larg nga ankthet e Zodiakut Larg nga shtypi pa
fjalëkryqe
Larg gaztorëve që s'të lënë Të vetmosh një çast
mërzie.

Qëndro larg nga fiqtë e detit Larg nga qytetet muze
Larg muzeve ku heq shpirt Historia me lëngime
Larg nga unë dhe nga qirinjtë, Larg nga gjuzat e
rrufeve,
Qëndro larg nga mantetutat Që përditë qepen
virgjinë.


II

Rrënohemi
Nuk ritemi,
Me pluhur të verdhë rrëzimesh verbohemi
Përfund të njëzetash dhe ndihemi pleq
Një mardhje e ëmbël na bredh në eshtra
Dielli lëvrin brenda nesh
Si një virus i keq.

Nuk ritemi,
Rrënohemi,
Me pluhurin e eshtrave tona verbohemi
Sa pranë dukej caku, sa larg është kufiri?!
Si ta mbrijmë pa vela, flatra, balona...
E çmendur një erë
ngre dunat e hirit.

Nuk ritemi
rrënohemi.
Me pluhurin e hapave tona verbohemi,
Ky qielli ynë mbeti i vranët
Këndej heronjtë shkrehen
Bekohen tiranët!

Dhe ne... ah ne ...

Nuk ritemi,
rrënohemi.

III

Në flatër në ngrëç dhe kurm që humb gjak.
Ne gur i rëndë hapësire dhe prag.
Ne rumë në jetë fjalën shtegtare.
Ne puls i mekur i kohës së vranë.
Ne far mitar ndanë territ që vdiste.
Ne dritë përpëlitse.

Luftëtarëve të vjetër lazaratas

U shuat një nga një të gjithë,
Si meteor në qetësi,
Vëtet në libra vend nuk zute,
Po vendin zutë në histori.

Një jetë të tërë, sa ishit gjallë,
s’u shkrua asnjë fjalë e vetme,
kush penën kish, qe aq mjeran,
sa mori gjithë fjalët për vete.

Nuk folët kurrë për trimërira,
sikur të qe gjë e ndaluar,
tuajat buzë tjetër nuk thanë,
veçse një fjalë të thjesht: ”luftuam”.

Pasi i volet krejt mundimet,
në luftë, në halle, varfëri,
Ju ikët bashkë me plagë, gjymtime,
Fisnikë gjer në fisnikëri.

Si pjesë të një gjëje të çmuar,
kërkoj t’iu mbledh copat e jetës,
disa pranë Ismail Qemalit,
disa në luftën e njëzetës……

Porse pas jush kujtimi Juaj,
ky trashëgimtar i përkorë,
shkëlqen si dritë në ato vise,
i gjallë, i hijshëm,burrëror.
Iliaz Bobaj

Letër mikut tim Balil Gjini

I dashur Balil !
Edhe pse kemi plot dhjetë vjet pa u parë, rasti fatlum
e solli që të takohemi në faqet e gazetës "Lazërati",
si gjithnjë të përmalluar për atë vend të shtrenjtë e
të dashur, që quhet Lazarat. Fshatlindja jonë na
thirri përsëri. Kujtesa e tij për bijtë e vet të
shpërndarë, është prekëse, dashuria e tij sublime.
Gjithnjë kam mendimin se ai që krijon, jep ndihmesën
më madhore në përparimin e një kombi, ku, padyshim,
fshatlindja e tij zë pjesën më të respektuar e më
qenësore. Në këtë kuptim kam bindjen se edhe
krijimtaria jonë letrare, jo vetëm që nis aty në
Lazaratin tonë, ku u lindëm, hodhëm hapat e parë,
mësuam shkronjat e para të gjuhës tonë të artë,
dëgjuam përrallat, rrëfenjëzat, gojëdhënat, vargjet e
parë, gjëegjëzat, fjalët e urta, këngët, vallet,
baladat, shprehjet e rralla popullore, që aty kanë
përmasat e legjendës, por edhe ushqehet aty, në trevat
e fshatlindjes tonë, për të mbetur përherë e freskët,
e vlefshme, mbreslënëse.
Fshati ynë është një gurrë e pashterur tradite,
kulture. Një rrahje e këmbës në vallet e dasmës
lazaratase, tund gjithë Malin e Gjerë. Krijimtarinë
tuaj të mrekullueshme letrare e kam ndjekur sa me
dashurinë e vëllait për vëllain,po aq edhe me
interesimin e shkrimtarit për shkrimtarin. Ajo më ka
ngrohur, më ka kulturuar, më ka prekur. Se arti që nuk
prek shpirtrat e njerëzve, nuk është art. Edhe
përkthimi "Historia botërore dhe qytetërimi", është
një tjetër ndihmesë e respektuar, të cilën e çmoj dhe
e nderoj. Po kaq e mrekullueshme është edhe
krijimtaria letrare e atij djalit aq të ditur e të
talentuar, që e
dua aq shumë, poetit Gëzim Basha. Edhe ai larg, në
Çikago. Edhe ai i përmalluar. Po vendlindja jonë
është piktakimi ynë i përbashkët, i përjetshëm.
Ajo që të mbush me besim dhe optimizëm është fakti se
janë të shumtë ata që krijojnë për fshatin tonë, që
nga skulptorët e mirënjohur Emin Bejko e Drini Difo e
deri tek ajo vajza me vargje të dlirë si nota
muzikore, që sapo mbaroi shkollën e mesme, Hatixheja,
padyshim poetja jonë e ardhshme. Krijojnë
intelektualët e nderuar Islam Buci, Hodo Çelo, Zija
Basha, Roland Bejko, Bernard Aliko, Dashnor Aliko,
Beqo Mamo, Axhem Koçiu, Sado Gërveshi, Limoz
Gjolleshi, Halil Hallaçi, Abaz Aliko, Rubo Basha,
Saliko Brahimi, Xhelo Brahimi, Luiza Gaba, Gentiana
Brahimi, Çajup Basha e plot të tjerë. Krijojnë të
gjithë ata që drejtojnë rreth gjashtëdhjetë aktivitete
të ndryshme industriale
dhe të gjithë ata që ia kanë ndërruar pamjen Lazaratit
tonë. Rrallë gjen tjetër fshat që të ketë kaq shumë
njerëz të aftë dhe intelektualë të talentuar e aktivë.
Është aftësia e vet fshatlindjes tonë që ka nxjerrë
kaq shumë njerëz të ditur dhe është aftësia e njerëzve
të ditur lazaratas që e shpien fshatin tonë përpara në
rrugën e zhvillimit dhe të përparimit. Me atë traditë
dhe kulturë që ka, Lazarati ynë,me siguri, do të jetë
përherë si ai mali i mbushur plot me fole shqiponjash,
që lëshon çdo vit në qiell shqiponja të reja.
I dashur Balil !
Më shumë se një letër personale, padyshim, kjo letër
është një mesazh vëllazëror për gjithë bashkfshatarët
tanë dhe sidomos për intelektualët e fshatit. Le të
japim gjithshka për Lazaratin tonë. Me djersë, me
dituri, me kulturë, me dinjitet, ashtu siç e kemi
traditë. Ai meriton gjithshka. Duke i shërbyer
Lazaratit tonë, i kemi shërbyer kombit tonë. Kohët
mund të jenë ca të trazuara, por mendjet tona duhet të
jenë përherë të kthjellëta. Le të jemi ne
intelektualët mbartësit dhe nxitësit e zhvillimit dhe
të përparimit. Intelektualët mbartin fuqinë e mendimit
dhe fuqia e mendimit është madhore.
Të mos harrojmë fjalën e urtë:"Kush punon sot, i takon
të ardhmes".
Me nderim e dashuri vëllazërore
Iliaz Bobaj

Tokë nga ku buisin qimet e derrit

Përditë po shohim gjithnjë e më kjartë se
Shqipëria është vendi i Migjenit, vend nga ku në vend
të fijeve të barit mbijnë qimet e derrit të egjër,
dhe, në mos ndodhtë kështu, do të buisin prej saj
gjemba të zinj iriqash deti, gjithfarë telash me
gjemba, etj. Vend i absurdit dhe i mrekullisë
njëherësh, ajo duket se s´e pëlqen normalitetin, ndaj
preferon të të rezervojë ose majën më të lartë, ose
humnerën krusmuese. Shtrati dhe djepi i gjallesave të
gjithëfarëshme, ajo rrit edhe Luigj Gurakuqin edhe
Anastas Angjelin. I pari, një nga ata idealistë, që
ndonëse ministër financash nën mbretërinë e Zogut, i
duhej t´i merrte borxh dhjetë franga borxh Patër Anton
Harapit për të shkuar nga Shkodra në Tiranë. I dyti
ministër i Nanos që, para disa vitesh firmoste borxhin
e jashtëm të Shqipërisë me një stilolaps floriri,
ndërkohë që borxhdhënënësi, ministri homonim italian,
kishte një stilolaps të rëndomtë kauçuku.
Këtë vend e qeverisin ca njerëz buçkaranë, që
iu shkëlqejnë faqet si paparunë, njerëz të bindur
idiotësisht tek aftësitë e vetes, njerëz të
shëndetshëm si kuajt, pa strese dhe neuroza, shkurt
rodina e hajemëdhenjve dhe atyre që po t´iu hapësh
tepelekun e kokës mund t´iu gjesh në vend të truve një
shirit derri të gjatë gjer në dymbëdhjetë metra. Ja
janë shi ata që e pllenojnë këtë tokë me farë gjëmbash
prej lëkurës së tyre derrërore. Herë- herë të duket se
me ta gjithçka është e kotë, se, ngaqë e kanë mëndjen
tek korita e krundeve, s´ia vlejnë as fjalët, as
debatet, as këshillat. Atëhere të kapllon melankolia e
trumcakut të Migjenit dhe të vjen të plandosesh
shakull mbi këtë realitet gjembëror (prej qimesh
derri, a gjembash iriqi).
“Bukë dhe lojra”, ky ishte jo vetëm sllogani,
por edhe realiteti i njerit prej diktatorëve të Romës,
Korneliusit. Toidhjo ishte edhe tek ne në kohën e
Diktaturës. Kujtoni tifozerinë e marrë pas ekipeve të
futbollit, veçanërisht kur luante kombëtarja. Thirrjet
patetike: “E kuqja, e kuqja do të fitojë”, thirrje që
kishin edhe nëntekstin absurd ideologjik, kishin
efektin e një opiumi për të harruar krusmimin,
burgjet, internimet.
Por farërat nga të cilat mbijnë qime derri
janë brenda mitrës së kësaj toke. Jo më larg se disa
muaj më parë kryeministri i Shqipërisë pozonte tifozin
e dalldisur në stadiumet e Irlandës dhe Zvicrës. Në
qafë mbante një shall me ngjyrat e flamurit kombëtar.
Diktatori romak që përmendëm kishte gastronomë që i
niste në të gjithë cepat e botës për t´i këndellur
shijet. Fatura e një drekë të shtruar për dy miq të
tij ishte njëzetë e gjatë mijë franga. Kishte në meny
gjuhë zogu, tru palloi, etj. Përrallore, apo jo? Ja
dhe paralelja tjetër: kryeministri shqiptar i bën
pushimet me një jaht luksoz në Mesdhe, organizon dreka
e darka të buhishme dhe gjithë fatura e çkëthjeve e ka
vlerën gjashtëqind mijë eurove. A thua është
kryeministri i vendit më të pasur të botës dhe jo i
këtij vendi që është bërë kërnallë e karkërimë. Dhe
për të gjitha këto, ta hajë dreqi ta hajë, askush s´i
thotë plaç me gojë.
Është e sigurt që si kryeministrit, si
politikanëve të tjerë më të ulët, s´iu vjen turp që
vijnë nga një vend ku në vend të barit mbijnë qimet e
ashpëra të derrit. Turp iu vjen prej popullit të tyre
të varfër e fukara, atij populli që duhet të gdhihet
para ambasadave për një vizë, që duhet të flejë në
sediljet e makinave në doganat tona, etj, etj. Në
biseda me homologët e huaj ata kërkojnë të bien në sy,
të veçohen, të shfaqin sqimë, kinse janë ndryshe nga
njerëzit që iu kanë dhënë votat, duke u bërë kështu
gazi i botës. Dhe homologët ngrenë supet dhe u
nxjerrin gjuhën nga pas.
E mira dhe e keqja në këtë vend janë mpleksur
e bashkëjetojnë çuditshëm, duke i mbushur degët e
pemës së ekzistencës me ca fryte verdhanë, që kanë
herë forma foljore e herë ndajfoljore si “çka!”,
“shtyje, ta shtyjmë”, “ja, ashtu-ashtu”, e plot të
tjera. Nëse do të ishte ndarë gruri nga mollulla, fara
nga egjëra, nëse komunizmi do të ishte shenjuar si
një e keqe universale, atëhere shumë gjëra do të ishin
ndryshe. Të paktën s´do kishte njerëz që të
kreshpëronin qimet dhe të krenoheshin me të qenurit
komunist, me faktin ulëritës të zjarrvënësit të
bashkive, hipotekave, gjykatave. Ne e dimë mirëfilli
se shumë prej këtyre zavallëve kanë zënë vend në
administratën shtetërore pikërisht duke tundur si
diplomë pishtarët e flakës.
Por ka edhe më. Ka vazhdimisht një triumf të
së keqes në këtë vend ku rriten qimet e derrit. Ja
disa vargje nga folklori: Pritmë, o Isuf beu, pritmë,/
në të zënça s´ke të mirë, /mëlçinë kam për të ta
grirë... Dhe të mendosh se ky sadizëm i kulluar është
përfshirë në tekstet mësimore, në këngët popullore, në
kritikat soc-realiste. Është triumfi i rajasë kundër
të kulturuarit. Historia e një kombi është historia e
klasave të pasura të tij. Ku janë muzeumet për
feudalët e famshëm shqiptarë, për bushatllinjtë,
muzakajt, qyprillinjtë? Kërkundi. Vazhdohet vetëm të
kërkohen triko të shpuara nga plumbat e gjermanit, të
cilat, mundësisht, të jenë të lyera me boja të kuqe.

Kjo gjendje e bën dhe më melankolike dëshirën
vetëvrasëse të trumcakut. Dhe ndonjëherë kur shpirti
na bëhet zeher mendojmë se stërgjyshërit tanë aty
poshtë (shpirti iu prehtë në paqe), s´kanë qenë dhe aq
të lavdishëm. Dhe brenda tumbulave të varreve ata
tjetërsohen në iriqë paqësorë, gjëmbat e të cilëve e
mbushin tejendanë këtë tokë ku jetojnë pasardhësit...


BALIL GJINI